from FB về AI

 Chào các bạn, lại là mình đây, anh xe ôm công nghệ người Việt có số phận y như anh nhân vật chính phim Upstream.

Lần này rút kinh nghiệm lần trước và để xin lỗi, mình sẽ dốc hết tâm huyết viết 1 bài thật bổ ích và dễ hiểu, hi vọng sẽ không làm phí mấy phút cuộc đời một số bạn như lần trước (nếu vẫn phí thì mình đành phải xin lỗi tiếp và rút kinh nghiệm tiếp, như Triết học nói là cuộc đời là chuỗi thay thế những cái phi lý thành những cái ít phi lý hơn). Để có được 1 bài viết thế này mình phải hì hục ngồi gõ cả tiếng chứ không phải bấm nút là AI nó tự viết đâu, bạn đọc thì vẫn nhanh hơn mình viết chứ.

Lần trước post bài mặc dù đã rất cẩn thận tìm hiểu trước là trong nhóm đã có nhiều bài tương tự không hề bị gạch đá gì, và đã hỏi AI về phản ứng của người đọc rồi, nhưng AI chưa đủ khả năng lường trước (mình cũng thế).

Trước tiên xin giới thiệu về mình 1 chút, mình đã làm công nghệ từ khá lâu. Năm 2003, tức là hơn 20 năm trước, mình làm cùng anh Hung Tran, người đã từng sáng lập Gotit và giờ đang sáng lập MathGPT khá nổi tiếng trên TG và ở VN. Năm 2008 thì mình làm cùng Ho Minh Duc, người từng sáng lập socbay và giờ là Vbee cũng rất nổi tiếng trong cộng đồng AI Việt Nam. Năm 2010 thì mình lập trang web hoctudau về đào tạo trực tuyến (giờ tạm dừng nhưng sẽ sớm tái sinh).

Mình có vài điểm khá giống anh Lũy: 44 tuổi, nhiều bệnh nền, đã từng làm hơn 10 năm ở các công ty công nghệ, là thu nhập chính (duy nhất) trong gia đình, vợ ở nhà quản gia, nuôi con, quản gia, chăm sóc gia đình. Khác anh Lũy là mình chủ động nghỉ từ 2016, mình đã thử khá nhiều nghề khác nhau, bao gồm hướng dẫn viên du lịch cho Tây ở HN và xe ôm.

Giờ đến chia sẻ, mình thấy là học AI giống học võ, bao gồm Nội Công Tâm Pháp và Chiêu Thức. Phần chiêu thức thì nhiều nơi nói rồi, nên mình đi vào Nội Công.

Mình rút ra 7 chữ cái luôn cần nhớ khi làm việc với AI đó là: ĐMT ABCDEF

Đ (cho đỡ nhầm với 𝗗 ở dưới) = 𝗗𝗮𝘁𝗮 = vai trò của dữ liệu với AI

Để viết promt tốt, cần cung cấp thêm dữ liệu cho AI, giống như 1 bài toán cần đủ thông tin, ví dụ cho x+y=5 thì không thể tìm x chính xác được, phải biết y bằng mấy. Hoặc nếu muốn AI giải thích gì đó tốt thì cần nói cho nó biết về mình: tôi không giỏi tiếng Anh, tôi không biết lập trình, coi tôi như đứa trẻ...

Chúng ta cũng có thể dùng AI để thu thập dữ liệu trên mạng (như là dùng chức năng Research đang rất nổi tiếng hiện nay) rồi cung cấp ngược dữ liệu đó cho AI.

𝗠 = 𝗠𝗶𝗻𝗱𝘀𝗲𝘁 = vai trò của tư duy trong sáng tạo, sử dụng và vận hành AI. Mindset chính là những điều bất biến trong sử dụng AI, dĩ bất biến, ứng vạn biến. Như bài viết này là đang tìm cách thay đổi Mindset.

𝗧 = 𝗧𝗼𝗼𝗹𝘀 = các công cụ AI. Cái này thì bạn tham gia các nhóm AI như nhóm mình là sẽ luôn biết được các công cụ mới nhất. Nhưng Mindset quan trọng hơn Tools, vì cùng dùng Tools giống nhau thì ai có Mindset tốt hơn sẽ

𝗔 = 𝗔𝘂𝘁𝗼 = Tự động hóa:

AI giúp tự động hóa các quy trình, từ công việc hàng ngày đến các nhiệm vụ phức tạp. Học cách sử dụng AI để tối ưu hóa thời gian và nguồn lực. Nếu chỉ dùng AI mà chưa biết cách tự động hóa thì cũng ta đã lãng phí hàng chục, trăm, nghìn, vạn, triệu lần rồi. Cần dùng các công cụ tự động hóa để thực thi AI, và dùng AI để thực thi tự động hóa. Cái này rất dài, các bạn có thể tìm hiểu qua các từ khóa: n8n, make, computer use, operator....

𝗕 = 𝗕𝘂𝗶𝗹𝗱 = Xây dựng

những giải pháp và ứng dụng mới với AI. Đặt nền tảng để phát triển các sản phẩm và dịch vụ thông minh hơn. AI có năng lực code và nhiều năng lực khác có thể dùng để xây dựng ra các sản phẩm có thể bán ra tiền được, như web, app, design (áo thun...), giải quyết vấn đề, nên nếu chưa kiếm được tiền từ AI thì coi như là chưa biết dùng.

𝗖 = 𝗖𝗵𝗮𝗻𝗴𝗲: AI luôn thay đổi

và bạn cũng cần như vậy! Học cách AI đang biến đổi các ngành công nghiệp, sự nghiệp và cuộc sống hàng ngày, và học cách nắm vững sự thay đổi của AI. Những gì hôm nay còn đúng ngày mai đã sai, hôm nay AI còn ngu và còn nói phét thì ngày mai nó đã khôn và và đã nói chính xác, cần nhìn về tương lai thay vì chỉ hiện tại. AI thay đổi hàng năm, háng tháng, thậm chí hàng tuần, hàng ngày, hàng giờ, hàng phút, hàng ... giây luôn đó.

𝗗 = 𝗗𝗲𝗹𝗲𝗴𝗮𝘁𝗲: Chuyển giao công việc cho người khác và cho AI là điều quan trọng để đem lại tự do cho bản thân và khiến công việc vận hành hiệu quả (ai giỏi cái gì được làm cái đó, không tranh việc). Bạn bận rộn? vậy sao không giao việc cho AI, hoặc giao việc cho 1 người biết dùng AI để họ làm cho bạn với giá rẻ (ví dụ dịch thuật với giá bằng 1/10 chi phí trước đây)

𝗘 = 𝗘𝘁𝗵𝗶𝗰𝘀: Quyền lực AI

đi kèm với trách nhiệm. Khám phá vai trò quan trọng của đạo đức trong việc đảm bảo AI được sử dụng vì lợi ích tốt đẹp.

𝗙 = 𝗙𝗶𝗿𝘀𝘁: AI phải là ưu tiên hàng đầu!

Tìm hiểu cách áp dụng tư duy AI-Trước trong giải quyết vấn đề và sáng tạo. Chúng ta đang sống trong thế giới vận hành bởi AI, luôn bị quan sát bởi AI, hãy luôn nghĩ: hành động này của mình sẽ tạo ra phản ứng nào của AI, và có thể làm được bằng AI không? AI có thể giúp mình 100% việc này không? hay 1% thôi?

Đoạn cuối: AI dù tốt đến mấy cũng không thể thúc đít chúng ta làm việc, mà nó thì đợi mình giao việc, nên bạn phải tìm cách thay đổi bản thân trước.

𝟖 𝗖Á𝗖𝗛 ĐỂ 𝗖𝗛Ấ𝗠 𝗗Ứ𝗧 𝗦Ự 𝗧𝗥Ì 𝗛𝗢Ã𝗡 (𝗣𝗥𝗢𝗖𝗥𝗔𝗦𝗧𝗜𝗡𝗔𝗧𝗜𝗢𝗡)

(Kết hợp phương pháp 𝟓𝗪𝟭𝗛 & nguyên tắc ưu tiên khi mâu thuẫn)

Trì hoãn là kẻ thù lớn nhất của hiệu suất làm việc. Dưới đây là 𝟖 cách hữu ích giúp bạn đánh bại sự trì hoãn, cùng với phần phân tích cách ưu tiên trong trường hợp các nguyên tắc xung đột nhau.

---

𝟭. 𝗤𝘂𝘆 𝘁ắ𝗰 𝟮 𝗽𝗵ú𝘁

𝗪𝗵𝗼: Bất kỳ ai có công việc nhỏ gọn, đơn giản.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Nếu công việc có thể hoàn thành trong 𝟮 phút, hãy làm ngay.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Ngay khi đối diện với những nhiệm vụ nhỏ không tốn nhiều thời gian.

Ưu điểm: Hoàn thành ngay các nhiệm vụ nhỏ giúp tiết kiệm thời gian và tránh việc tích tụ.

Nhược điểm: Có thể làm bạn bỏ qua những nhiệm vụ quan trọng hơn.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Tại nơi làm việc hoặc bất kỳ đâu.

𝗪𝗵𝘆: Giảm tải tâm trí, tập trung vào những việc lớn.

𝗛𝗼𝘄: Khi phát hiện công việc mất dưới 𝟮 phút, hãy làm ngay mà không do dự.

---

𝟮. 𝗛ì𝗻𝗵 𝗱ụ𝗻𝗴 𝗰ả𝗺 𝗴𝗶á𝗰 𝗰ủ𝗮 𝗯ạ𝗻 𝘁𝗿𝗼𝗻𝗴 𝘁ươ𝗻𝗴 𝗹𝗮𝗶

𝗪𝗵𝗼: Bất kỳ ai cần tạo động lực.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Tưởng tượng cảm giác của bạn nếu đã hoàn thành hoặc trì hoãn công việc.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Ngay trước khi bắt đầu công việc lớn hoặc khi cảm thấy lười biếng.

Ưu điểm: Giúp thúc đẩy bạn hoàn thành công việc, tránh hối tiếc.

Nhược điểm: Áp dụng quá muộn có thể gây áp lực.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Bất cứ nơi nào bạn có thể suy nghĩ rõ ràng.

𝗪𝗵𝘆: Tạo động lực làm việc nhanh hơn.

𝗛𝗼𝘄: Hãy tưởng tượng 𝟮 kịch bản khác nhau (thành công hoặc thất bại) để chọn hành động tốt nhất.

---

𝟯. Để đ𝗶ệ𝗻 𝘁𝗵𝗼ạ𝗶 ở 𝗽𝗵ò𝗻𝗴 𝗸𝗵á𝗰

𝗪𝗵𝗼: Những người bị xao nhãng bởi điện thoại.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Đặt điện thoại ở phòng khác để tập trung làm việc.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Trước khi bắt đầu làm việc.

Ưu điểm: Loại bỏ nguồn xao nhãng lớn nhất để tập trung cao độ.

Nhược điểm: Bất tiện nếu bạn cần dùng điện thoại cho công việc.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Tại nơi làm việc, khi cần tập trung cao độ.

𝗪𝗵𝘆: Điện thoại là nguyên nhân gây sao nhãng hàng đầu.

𝗛𝗼𝘄: Đặt điện thoại ra khỏi tầm tay và bắt đầu công việc ngay.

---

𝟰. 𝗖𝗵𝗶𝗮 𝗻𝗵ỏ 𝗰𝗼𝗻𝗴 𝘃𝗶ệ𝗰

𝗪𝗵𝗼: Những ai cảm thấy quá tải trước dự án lớn.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Chia nhỏ công việc thành các bước nhỏ, dễ quản lý hơn.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Khi bạn cảm thấy áp lực trước một dự án lớn.

Ưu điểm: Giảm cảm giác quá tải, giúp bạn thực hiện từng bước dễ dàng.

Nhược điểm: Nếu chia quá nhỏ, có thể mất nhiều thời gian lập kế hoạch thay vì làm việc.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Bất cứ nơi nào bạn lập kế hoạch làm việc.

𝗪𝗵𝘆: Giúp bạn duy trì sự tiến bộ và không trì hoãn.

𝗛𝗼𝘄: Chia dự án lớn thành các nhiệm vụ nhỏ và hoàn thành từng bước.

---

𝟱. 𝗤𝘂𝘆 𝘁ắ𝗰 𝟱 𝗴𝗶â𝘆

𝗪𝗵𝗼: Những ai nhận ra mình đang trì hoãn.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Đếm ngược 𝟱 giây và bắt tay vào làm việc ngay.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Khi bạn nhận ra mình đang trì hoãn.

Ưu điểm: Giúp bạn phá vỡ trạng thái lười biếng và quay lại làm việc.

Nhược điểm: Có thể tạo thành thói quen hoãn lại nếu không hành động ngay sau đó.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Bất cứ nơi nào bạn nhận ra mình đang trì hoãn.

𝗪𝗵𝘆: Tạo cú hích để bạn quay lại với nhiệm vụ.

𝗛𝗼𝘄: Đếm ngược từ 𝟱 đến 𝟭 và bắt đầu công việc.

---

𝟲. 𝗦ử 𝗱ụ𝗻𝗴 𝗠𝗮 𝘁𝗿ậ𝗻 𝗘𝗶𝘀𝗲𝗻𝗵𝗼𝘄𝗲𝗿

𝗪𝗵𝗼: Người có nhiều công việc cần sắp xếp ưu tiên.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Phân loại công việc theo mức độ khẩn cấp và quan trọng.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Khi bạn cần sắp xếp các nhiệm vụ theo thứ tự ưu tiên.

Ưu điểm: Giúp bạn tập trung vào nhiệm vụ quan trọng, tránh lãng phí thời gian.

Nhược điểm: Nếu phân loại không đúng lúc, bạn có thể bị lỡ các nhiệm vụ khẩn cấp.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Nơi bạn lập kế hoạch hàng ngày.

𝗪𝗵𝘆: Giúp bạn xử lý nhiệm vụ một cách logic, khoa học.

𝗛𝗼𝘄: Sử dụng ma trận phân loại nhiệm vụ theo 𝟰 loại:

𝟭. Khẩn cấp & Quan trọng → Làm ngay

𝟮. Không khẩn cấp nhưng Quan trọng → Lên lịch làm

𝟯. Khẩn cấp nhưng Không quan trọng → Giao cho người khác

𝟰. Không khẩn cấp & Không quan trọng → Loại bỏ

---

𝟳. 𝗖𝗵𝗶𝗮 𝗻𝗵𝗼̉ 𝗻𝗵𝗶𝗲̣̂𝗺 𝘃𝘂̣ 𝗿𝗮 (𝗦𝗲𝗴𝗺𝗲𝗻𝘁 𝗬𝗼𝘂𝗿 𝗧𝗮𝘀𝗸𝘀)

𝗪𝗵𝗼: Những người thường xuyên cảm thấy bị áp lực trước những nhiệm vụ lớn, phức tạp.

𝗪𝗵𝗮𝘁: Thay vì cố gắng hoàn thành một nhiệm vụ lớn cùng lúc, hãy chia nó thành các bước nhỏ hơn, dễ quản lý hơn.

𝗪𝗵𝗲𝗻: Khi đối mặt với một nhiệm vụ dài hạn hoặc phức tạp, khiến bạn có xu hướng trì hoãn.

𝗨̛𝘂 đ𝗶𝗲̂̉𝗺: Giảm bớt căng thẳng và áp lực tâm lý, khiến công việc dễ dàng hơn và có động lực hoàn thành.

𝗡𝗵𝘂̛𝗼̛̣𝗰 đ𝗶𝗲̂̉𝗺: Có thể mất thời gian trong việc lên kế hoạch phân chia nhiệm vụ.

𝗪𝗵𝗲𝗿𝗲: Áp dụng cho mọi công việc từ học tập, công việc cá nhân cho đến dự án nhóm.

𝗪𝗵𝘆: Việc hoàn thành từng bước nhỏ sẽ mang lại cảm giác thành tựu, tạo động lực để tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo.

𝗛𝗼𝘄: Đặt mục tiêu cho từng phần nhỏ và sắp xếp thời gian hợp lý để hoàn thành từng phần. Mỗi phần hoàn thành sẽ thúc đẩy bạn tiếp tục phần tiếp theo mà không cảm thấy quá tải.

---

8. Đừng quá lo lắng về sự hoàn hảo

(TÔI THƯỜNG ÁP DỤNG NGUYÊN TẮC NÀY NÊN TÔI RẤT HAY BỊ CHÊ VÀ CHỬI, NHƯNG TÔI ĐANG QUEN DẦN VỚI ĐIỀU ĐÓ. THÀ LÀM SAI RỒI CẢI TIẾN DẦN, CÒN HƠN KHÔNG LÀM GÌ VÀ BỎ LỠ CƠ HỘI)

Who: Những ai lo sợ sai lầm và ám ảnh với sự hoàn hảo.

What: Hành động ngay mà không cần đợi mọi thứ hoàn hảo.

When: Khi bạn cảm thấy tê liệt vì sợ công việc không hoàn hảo.

Ưu điểm: Giúp bạn khởi động công việc nhanh chóng, không trì hoãn vì lo sợ sai lầm.

Nhược điểm: Nếu không chuẩn bị kỹ, có thể dẫn đến kết quả không tốt.

Where: Bất cứ môi trường nào thúc đẩy sự sáng tạo và hành động.

Why: Theo đuổi sự hoàn hảo có thể làm bạn tê liệt, không dám bắt đầu.

How: Bắt đầu làm việc, chấp nhận sai lầm, và hoàn thiện sau.

---

Cách ưu tiên khi các nguyên tắc mâu thuẫn

Ví dụ: Bạn nên ăn ếch trước (làm việc khó nhất) hay làm một việc trong 2 phút trước?

Nếu nhiệm vụ 2 phút không làm xao nhãng quá trình làm việc chính, hãy làm trước để giảm tải công việc lặt vặt. Tuy nhiên, nếu bạn đang có một nhiệm vụ rất quan trọng, hãy ăn ếch trước. Quy tắc ở đây là: Nhiệm vụ khó nhất và quan trọng nhất luôn cần được ưu tiên — nhưng đừng để những việc nhỏ làm gián đoạn tiến độ của bạn nếu có thể xử lý nhanh gọn.

---

KẾT LUẬN

Các nguyên tắc này sẽ giúp bạn loại bỏ sự trì hoãn, tăng hiệu suất làm việc, và phát triển tư duy chủ động. Hãy áp dụng linh hoạt và điều chỉnh để phù hợp với tình huống của mình!

Đừng để trì hoãn cản bước thành công của bạn!

Chúc các bạn 1 năm mới thành công, hôm nay ngày đẹp 69, mồng 6 dương và mồng 9 âm, vẫn còn tí Tết, hehe.

(phải sau 69 lần ấn nút viết bài thất bại mình mới gõ tiếp được dòng này)